Huiszegen op Driekoningen
(Christus Mansionem Benedicat)
Driekoningen was vroeger – net zoals Pasen en Pinksteren – traditioneel een doopdag. Ter herinnering aan de doop vindt met Driekoningen de wijding van het doopwater plaats. Met dit wijwater kunnen huizen worden gezegend. Die dag wordt er ook krijt gezegend door de priester, volgens de Romeinse rituale (appendix nr 6), speciaal voor dit gebruik. Bij deze huiszegen schrijft men in vele landen met dit krijt de letters “C+M+B” op de deur, waarbij men hoopt alle kwaad op afstand te kunnen houden. Dit blijft dan op of naast de deur staan tot Pinksteren of langer.
De letters staan voor de Latijnse zegenspreuk “Christus Mansionem Benedicat”, dat betekent “Christus zegene dit huis”. De letters verwijzen ook naar de initialen van Caspar, Melchior en Balthasar, de drie Heilige wijzen uit het oosten, die mede achtergrond geven aan dit gebruik. Zij zijn de eerste niet-Joden (‘heidenen’) aan wie Christus zich heeft geopenbaard. De gebruikelijke vorm is xx+C+M+B+yy, waarin voor ‘xx’ de eerste twee cijfers van het jaartal worden ingevuld en voor ‘yy’ de laatste twee cijfers. In 2008 staat er dan bijvoorbeeld: “20+C+M+B+08”. De ‘+’ staat voor een kruisteken.
In Nederland worden met Driekoningen door parochies vaak langwerpige kaarten uitgedeeld met deze letters erop (ter grootte van een derde van een A4’tje), die vervolgens in de hal of de huiskamer worden opgehangen.
Driekoningenwater
Het wijwater dat wordt gewijd tijdens de vigilie, op de avond voor Driekoningen, wordt driekoningenwater genoemd. Het wordt gezien als het meest krachtige wijwater. In Midden- en Oost-Europa wordt het gebruikt om alle ziekten te weren voor mens en dier, en om duivelse invloeden te neutraliseren.
In de buitengewone Latijnse ritus van de katholieke kerk is de liturgie als volgt opgebouwd: na de Litanie van alle Heiligen bidt de priester de overwinningspsalmen 28, 45 en 146. Vervolgens het zogenaamde Exorcisme van de Heilige Michael volgens Leo XIII en dan een Benedictus of een Magnificat. Na verdere zegeningen van zout en water wordt de wijding besloten met een Te Deum.